برهان نوشت: دکتر «مصطفی قانعی»، فوق تخصص ریه، استاد تمام دانشگاه و معاون تحقیقات و فن‌آوری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی کشور است. وی استاد راهنمای ده‌ها پایان‌نامه در مقطع دکترا بوده و تاکنون بیش از 100 مقاله‌ی علمی در مجله‌های داخلی و خارجی به چاپ رسانده است. ایشان جوایز معتبری را از جشنواره‌های رازی، خوارزمی و جشنواره‌هایی در کشورهای آلمان، انگلیس، قبرس، کرواسی، هلند و سوییس دریافت کرده است. از ایشان خواستیم که در گفت‌وگویی درباره‌ی عرفان حلقه و فرا درمانی شرکت کنند که با کمال بزرگواری درخواست‌مان را پاسخ دادند.

ـ با سلام آقای دکتر، این روزها موضوعی به نام فرا درمانی مطرح می‌شود. به نظر شما، فرادرمانی چیست؟
فرا درمانی در علم پزشکی معنا ندارد. ما طب سنتی، طب جدید و طب دیگری به نام طب مکمل داریم. هر کدام از این‌ها روش‌های درمانی مخصوص به خود را دارند. برای مثال، در طب مکمل، ماساژ درمانی مطرح است و در طب فیزیکی و طب سوزنی نیز یک نوع حرکات فیزیکی وجود دارد که از آن برای درمان استفاده می‌شود. بنابراین می‌توان به همراه طب مکمل، بعضی از روش‌های درمانی را بررسی کرد. اما چیزی به عنوان فرادرمانی که در طب آمده باشد و دارای موازین و اصول مشخص علمی باشد، وجود ندارد.

ـ دانش پزشکی در شمار علوم تجربی است و آیا منظور شما این است که فرادرمانی به طور علمی و تجربی اثبات نشده است؟
در مورد فرا درمانی ادعاهایی مطرح می‌شود و بعضی معتقداند مواردی که در این روش درمانی از آن به عنوان ادعای بهبود یاد می‌شود، ممکن است بر اثر تلقین‌هایی باشد که به فرد القا می‌گردد. با تلقین در هر دو صورت مثبت و منفی‌ تأثیرگذاری امکان پذیر است. ما برای این‌که ببینیم این رویدادهای ادعایی اثر تلقینی دارد یا یک اثر حقیقی، دعوت کردیم که این را در یک مدل آزمایشی جدید پزشکی، تست ‌کنیم. این مدل مورد قبول همه‌ی دنیاست و تمامی شواهد طبی را دارد، اگر پاسخ مثبت بود ما هم مخالفتی نداریم و خواهیم گفت که مؤثر بوده است و دلایل اثربخشی آن را اعلام می‌کنیم، اگر پاسخ منفی بود، فرد مدعی باید متوجه شود که اشتباه کرده و وارد این عرصه نشود. متأسفانه این گروه هرگز تن به این پیشنهاد ندادند و خودسرانه وارد این عرصه شدند.
در علم پزشکی برای اثبات اثربخش بودن یا اثربخش نبودن‌ این ادعاها، راه‌های علمی وجود دارد. هرچه که در بدن انسان بهبود ایجاد کند و یا موجب بیماری شود، از قوانین طبیعی تبعیت می‌کند. ماوراءالطبیعت ناگهان وارد طبیعت نمی‌شود تا یک اتفاقی بیافتد. در گذشته که نسبت به این تصرف آگاهی وجود نداشت و از قوانین طبیعی آگاهی نداشتند، این امور را به سرعت به ماوراءالطبیعت نسبت می‌دادند و با تئوری‌هایی مثل جن‌زدگی در قدیم بیماری‌ها را توجیح می‌کردند. خوب امروز، این‌ها شناخته شده و در دانش پزشکی نام مشخص دارد و می‌دانیم کدام بخش مغز مشکل دارد. اکنون آمده‌اند و همان حرف‌های جاهلانه را تکرار می‌کنند بدون این‌که از روش‌های علمی استفاده کنند.

ـ به ظاهر عرفان حلقه یا فرا درمانی که کمیته‌ی پزشکی دارد و ادعا می کنند کار علمی انجام می دهند، چطور حاضر نشدند با بخش‌های پزشکی وزارت علوم همکاری کنند؟
من روزهای یک‌شنبه جلسه‌ای برای پروژه‌های علمی خود دارم. به ایشان اعلام کردیم که به دلیل ورود شما در موضوع بیماری آسم که تخصص بنده نیز در این حوزه است، با هم مذاکره کنیم. 2 نفر از سوی ایشان آمدند و گفتند پزشک هستند، از صبح در جلسه حضور داشتند. طرح دیگری مورد بحث بود. نوبت که به طرح آن‌ها رسید، همین که متوجه شدند ما با جدیّت این پروژه را بررسی می‌کنیم و به صورت ریز اطلاعات و نتایج آن را مطالبه می‌کنیم، متأسفانه جلسه را رها کردند.
علم پزشکی برای ورود هر مطلبی قالب و روشی را تعیین کرده است و اجازه نمی‌دهد که مطالب بدون رعایت این قالب در آن وارد شود. امروز بخشی از طب را معتبر می‌دانند که مبتنی بر شواهد باشد. هم‌اکنون شما تصور کنید کسی خارج از حوزه‌ی طب بدون این‌که هیچ کدام از این اصول را رعایت کند، وارد میدان شده و حرفی زده است. این نظر به هیچ وجه اجازه ندارد وارد کتاب‌ها شود. حتی گفته شود که چنین چیزی وجود دارد. ما به عنوان وزارت بهداشت موظفیم از کسی که حرف علمی دارد تا وقتی به سطح شواهد نرسیده، پشتیبانی کنیم. بگوییم پروژه و تحقیقات است.

ـ مردم عادی در زمینه‌ی پزشکی تخصص ندارند، زمانی که چنین افرادی پیدا می‌شوند که ادعاهایی را در زمینه‌ی پزشکی مطرح می‌کنند، جامعه‌ی پزشکی در قبال سلامتی مردم چه وظیفه‌ای دارد؟
هنگامی که کسی نظام پزشکی می‌گیرد، حق طبابت دارد. این قانونی است. قانونی که برای تأمین سلامت جامعه وضع شده است. امکان دارد وقتی شما به عنوان بیمار به بنده مراجعه می‌کنید، داروی (الف) را برای شما تجویز کنم، اما طبیب دیگر داروی (ب) را تجویز کند. در این‌جا هیچ‌کس نمی‌تواند پزشک را مورد باز خواست قرار دهد. مگر این‌که بیمار شکایت کند. البته اگر بیماران مطلع نباشند و عوارضی را هم ایجاد کند، این‌جا مدعی‌الاموم وارد عمل می‌شود. در کشور ما نظام پزشکی پیش‌بینی شده ولی بیمار باید نسبت به فردی که وی را درمان کرده شاکی باشد که این فرد یا حقه باز بوده و یا اصلاً پزشک نبوده است.
نکته‌ی دوم این است که بیماران باید بدانند در بعضی مواقع زمان در درمان عنصر مهمی است. اگر کسی آمد و گفت من تو را با فرا درمانی خوب می‌کنم اما با گذشت زمان مشکل فرد حادتر شد چه کسی پاسخگوست؟ نمی‌شود گفت که در این مورد اثر نکرد بلکه شما با اتلاف وقت باعث بروز جدی‌تر بیماری و حتی مرگ یک انسان شده‌اید.
مردم باید حقوق قانونی خود را بدانند و هشیار باشند و از رجوع به غیرمتخصصین خوددرای کنند. اگر هم کسی ادعاهای متافیزیکی یا دینی دارد، در این حوزه‌ها هم متخصصین هستند و درستی و نادرستی ادعاها و ایده‌های مطرح شده را رد یا تأیید می‌کنند. به هر حال جای تحقیق و اظهارنظر برای کسی که حرفی برای گفتن دارد در مجامع تخصصی باز است و نباید پیش از معلوم شدن درستی ادعاها و تصورهای شخصی، آن‌ها را عمومی کرد و با جان و مال مردم و یا با باورها و اخلاق آن‌ها بازی کرد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: